Χίος: Το αποκριάτικο έθιμο της Μόστρας των Θυμιανών στο Εθνικό Ευρετήριο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας

By Ιουλίου 21, 2023
Χίος: Το αποκριάτικο έθιμο της Μόστρας των Θυμιανών στο Εθνικό Ευρετήριο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας

  Το αποκριάτικο έθιμο της Μόστρας των Θυμιανών εγγράφηκε στο Εθνικό Ευρετήριο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας με απόφαση της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνας Μενδώνη όπως ανακοίνωσε το ΥΠΠΟΑ στις 18-7-2023 .

Η διαδικασία που ακολουθήθηκε ήταν η εξής: Ξεκίνησε μια προσπάθεια στις 21-01-2021 με πρωτοβουλία της Αντιπεριφερειάρχη Οικονομικών και Πολιτισμού Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου Αναστασίας Αντωνέλλη, “έχοντας πλήρη επίγνωση ότι ο πολιτισμός μπορεί και πρέπει να αποτελεί πρόσθετη αξία για τον τόπο μας” και πιστεύοντας ότι τα αποκριάτικα δρώμενα των νησιών του Βορείου Αιγαίου πληρούν τις προϋποθέσεις για να ενταχθούν στο Εθνικό Ευρετήριο.

Το βάρος και η ευθύνη της επιλογής μόνο ενός εθίμου από την πλούσια αποκριάτικη πολιτιστική παράδοση της Χίου έλαχε στον πρώην Αντιπεριφερειάρχη Χίου Παντελή Μπουγδάνο ο οποίος, ζυγίζοντας την μοναδικότητα του εθίμου καθώς και την ετοιμότητα του Μ.Ε.Ο.Θ να αντεπεξέλθει στα προαπαιτούμενα αυτής της ενέργειας, πρότεινε το έθιμο της Μόστρας των Θυμιανών.

Η πορεία μέχρι την εγγραφή ήταν μεγάλη με πολλά ενδιάμεσα στάδια επιλογής (3 φάσεις ) και με κορύφωση την κατάθεση της ολοκληρωμένης πρότασης – δελτίου στοιχείου Αϋλης πολιτιστικής κληρονομιάς. Το δελτίο συνοδευόταν από φωτογραφικό υλικό, ηχητικό υλικό, παρτιτούρες, φωτογραφίες- περιγραφή των στολών του εθίμου , χάρτες του εθίμου, τουριστικών οδηγών μα και επιστολών (από τον πρώην Αντιπεριφερειάρχη Χίου Παντελή Μπουγδάνο, το Δήμαρχο Χίου Σταμάτη Κάρμαντζη,τον Πρόεδρο Κοινότητας Γεώργιο Μαμαλή, αλλά και το Δ/ντη του Μουσικού Σχολείου Χίου Αναστάσιο Κουτσοδόντη) που υποστήριζαν την αξία του εθίμου, την σημαντική εκδήλωση της συλλογικής ταυτότητας και της πολιτιστικής κληρονομιάς των Θυμιανών.

Το δελτίο περιγράφει πολύ συνοπτικά πώς εορτάζεται το “Ανέβασμα” την Τυρινή Παρασκευή και το “Κατέβασμα” της Μόστρας την Τυρινή Κυριακή στα Θυμιανά της Χίου, περιλαμβάνει την ιστορική αναδρομή του εθίμου και την εξέλιξη του στο χρόνο, αναφέρει πώς η τοπική κοινωνία αγκαλιάζει το έθιμο, συνυπάρχει, αλλά και αλληλοσυμπληρώνεται. Τέλος, κάνει λόγο για το ποια είναι η μέριμνα και η φροντίδα της τοπικής κοινωνίας σχετικά με το έθιμο, πέραν της τελέσεως του, και ποιες είναι οι κινήσεις που διασφαλίζουν την ύπαρξή του στο μέλλον.

Εκφράζουμε, λοιπόν, δημόσια θερμότατες ευχαριστίες στην Αντιπεριφερειάρχη Οικονομικών και Πολιτισμού Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου Αναστασίας Αντωνέλλη για την πρωτοβουλία, τον πρώην Αντιπεριφερειάρχη Χίου Παντελη Μπουγδάνο γιατί πίστεψε στο έθιμο μας και μας έδωσε αυτή την ευκαιρία, τον Δήμαρχο Χίου Σταμάτη Κάρμαντζη που είναι πάντα έμπρακτα κοντά μας και στο πρόσωπο του όλο το Δημοτικό Συμβούλιο, τον Αντιπεριφερειάρχη Χίου Παντελή Βουρλή για την έννοια και την φροντίδα του, τον Αντιδήμαρχο Παναγιώτη Μανδάλα, τον Πρόεδρο της Κοινότητας Θυμιανών Γεώργιο Μαμαλή, συνοδοιπόρο σε αυτό το ταξίδι και το Τοπικό Συμβούλιο της Κοινότητας Θυμιανών, τον Δ/ντη του Μουσικού Σχολείου Χίου Αναστάσιο Κουτσοδόντη και τους μουσικούς του σχολείου για την υποστήριξη του εθίμου.

Θερμότατες ευχαριστίες και στο δάσκαλο Κυριάκο Πρωάκη για τις οδηγίες του και τα υπέροχα βιβλία που συνέγραψε και άφησε παρακαταθήκη στις επόμενες γενιές.

Η ευγνωμοσύνη μας αγκαλιάζει και τη μνήμη εκείνων που με τον ένα η τον άλλο τρόπο συνέβαλαν στη διατήρηση της παράδοσης τού εθίμου, έστω κι αν δεν είναι πια ανάμεσά μας όπως ο Στυλιανός Σταφυλέρας για τη συμβολή του στη διάσωση του εθίμου με το βιβλίο του “Θυμιανά το χωριό μου” και οι μουσικοί Γεώργιος Σκανδάλης (Διακογιώργης) και Περικλής Πλακωτάρης για τη συμβολή τους στη διάσωση της μουσικής του εθίμου.

Ευχαριστούμε τον Γεώργιο Σκανδάλη του Σταματίου, για τη συμβολή του στη εκμάθηση και διάδοση της Μουσικής της Μόστρας στα νεότερα χρόνια.

Είμαστε ευγνώμονες: α) Σε κάθε Θυμιανούση και Θυμιανούσαινα που μοιράστηκε μαζί μας το προσωπικό του αρχείο (φωτογραφίες, video, dvd,) και εμπλουτίστηκε η ψηφιακή βιβλιοθήκη της Μόστρας .

β) Στους Προέδρους και τα Διοικητικά συμβούλια του Μ.Ε.Ο.Θ, παρελθόντων ετών,

γ) Στις ενορίες Αγίου Ιωάννου Στενακούσων και Αγίου Δημητρίου Χτιστών για τη φροντίδα του εθίμου.

δ) Στους Προέδρους και τα Τοπικά Συμβούλια της Κοινότητας Θυμιανών προηγούμενων ετών.

ε) Σε κάθε ένα χορευτή- μαχητή και μουσικό που πρόσφερε και συνεχίζει να προσφέρει την δυναμική του στο έθιμο.

στ) Στους κουδουνάτους που με την ευφάνταστη παρουσία τους σκορπούν γέλιο και δίνουν ενέργεια στο έθιμο. ζ) Στους εθελοντές/ντριες επιμορφωτές των εκπαιδευτικών προγραμμάτων με θέμα το έθιμο της Μόστρας.

η) Σε κάθε εθελοντή/ντρια που βοηθάει στη προετοιμασία, το “Ανέβασμα” και το “Κατέβασμα” κάθε Μόστρας από οποιοδήποτε πόστο.

θ) Στους κατοίκους των Θυμιανών και τους φίλους/ες του εθίμου που πραγματώνονται μέσα από το έθιμο και του δίνουν ψυχή και ουσία.

Τέλος, να ευχαριστήσουμε τα Μ.Μ.Ε που με τη βοήθεια τους η Μόστρα ταξιδεύει κάθε χρόνο πολύ πολύ μακριά, ενώ μένει ανεξίτηλο το πέρασμά της μέσα στο χρόνο.

 

 

Για το Δ.Σ του Μ.Ε.Ο.Θ

Η Πρόεδρος

Ερμίνα Τάμαρη

Rate this item
(0 votes)